Η ατοπική δερματίτιδα είναι χρόνια, πολυαιτιολογική υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης δερματοπάθεια, έντονα κνησμώδης που διαταράσσεται το ανοσολογικό σύστημα του δέρματος.
Το 10% -20% των παιδιών πάσχει από ατοπική δερματίτιδα. Σε Ελληνική μελέτη, το ποσοστό έφθασε το 30%. Το 45% εμφανίζεται τους πρώτους 6 μήνες της ζωής και στο 70% υφίεται πλήρως προ της εφηβείας. Τα παιδιά με ΑΔ που την εμφανίζουν έως 2 ετών έχουν 50% πιθανότητα να εμφανίσουν αργότερα άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα. Η σοβαρή κλινική εικόνα στα παιδιά συνυπάρχει με τροφική αλλεργία. Στο το 80% των περιπτώσεων είναι ήπια και μέτρια ενώ στο 20% είναι σοβαρή.
Όσον αφορά την παθογένεια εμπλέκονται παράγοντες του περιβάλλοντος αλλά και γενετικοί παράγοντες. Όταν νοσεί ο ένας γονέας με ατοπική δερματίτιδα υπάρχει 56% πιθανότητα να νοσεί το παιδί, ενώ αν νοσούν και οι δύο γονείς, η πιθανότητα ανεβαίνει στο 81%.
Η κλινική εικόνα έχει σχέση με την ηλικία. Υπάρχουν 2 κλινικοί υποτύποι: o εξωγενής και ο ενδογενής.
Στα βρέφη οι βλάβες αφορούν κεφάλι και άκρα και κορμό ενώ αργότερα αφορούν όλο το σώμα στις καμπτικές κυρίως επιφάνειες. Συνυπάρχει με άλλα φλεγμονώδη νοσήματα και επιπλέκεται με έλλειψη ύπνου και ψυχιατρικές διαταραχές. Εκτός των διαταραχών ύπνου υπάρχουν και οι επιμολύνσεις από βακτήρια και κυρίως από τον S.aureus.
Προληπτικά πρέπει να γίνεται χρήση βαμβακερών ρούχων, αποφυγή πισίνας με χλώριο, αποφυγή ακάρεων και σκόνης καθώς και αποφυγή επαφής με τρίχωμα ζώων. Στα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνεται και η καλή ενυδάτωση του δέρματος σε λουτρό με χλιαρό νερό και αμέσως μετά μαλακτικά ή προϊόντα με ουρία ή γαλακτικό αμμώνιο.
Η θεραπεία :
1) ενυδάτωση δέρματος
2) τοπική θεραπεία με κορτιζόνη ή αναστολείς καλσινευρίνης, τελευταία δοκιμάζονται και νέα φάρμακα (JAK-αναστολείς)
3) συστηματική θεραπεία με κυκλοσπορίνη ή μεθοτρεξάτη, που σήμερα αποφεύγονται λόγω επικινδυνότητας και στη θέση τους εφαρμόζονται νέοι φαρμακευτικοί παράγοντες, που δυστυχώς στη Ελλάδα συνταγογραφούνται με πολύ δύσκολο τρόπο από αβελτηρία της Ελληνικής πολιτείας.
4) αντιισταμινικά
5) φωτοθεραπεία
6) ψυχολογική υποστήριξη ασθενών και γονέων.
Σημαντικό είναι η εκπαίδευση των ασθενών και των γονέων με σεμινάρια θεωρητικά και πρακτικά ώστε να εξοικειωθούν με το χρόνιο αυτό νόσημα, γεγονός που θα συμβάλλει στην καλύτερη αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας.
Photo by Omar Lopez on Unsplash